In Oostenrijk, Beieren en delen van Zuid-Duitsland schuilt er een duister figuur in de winterse traditie: Krampus. Het is de “angstaanjagende tegenhanger” van Sinterklaas, die een grote rol speelt in de lokale volkscultuur.
Wie is Krampus?
Krampus is een mythisch wezen dat wordt afgebeeld als een duivelse, gehoornde verschijning met lange klauwen, scherpe tanden en een angstaanjagende tong. Hij is gekleed in dierenhuiden en draagt vaak bellen en kettingen met zich mee. In tegenstelling tot onze gulle, vriendelijke Sinterklaas straft Krampus de kinderen die zich slecht hebben gedragen. Terwijl Sinterklaas snoep en cadeautjes brengt aan de brave kinderen, jaagt Krampus ondeugende kinderen de stuipen op het lijf – of neemt ze zelfs mee in zijn zak!
De oorsprong van de Krampus-traditie
De oorsprong van Krampus gaat terug tot de pre-christelijke tijd en de heidense winterfeesten in de Alpenregio’s. Hij wordt vaak geassocieerd met de Perchten, oude Germaanse wintergeesten die rond deze tijd van het jaar verschenen om de balans tussen goed en kwaad te herstellen. Met de komst van het christendom probeerde de kerk aanvankelijk deze duistere figuren uit te bannen, maar Krampus bleef een populaire traditie in de volkscultuur.
Uiteindelijk werd hij onderdeel van het Sinterklaasfeest, waarin hij als angstaanjagend tegenwicht diende voor de heilige Sint Nicolaas. In de traditionele legenden verschijnt Krampus samen met Sinterklaas (of zijn lokale variant, Nikolaus) tijdens de Krampusnacht op 5 december, die dit jaar al heeft plaatsgevonden.
Krampuslauf
De volgende Krampusnacht vindt dus plaats op 5 december volgend jaar en vooral in Oostenrijk, Zuid-Duitsland en zelfs Noord-Italië is de Krampuslauf (Krampusparade) een spectaculair evenement dat je eigenlijk niet wilt missen! Tijdens de Krampuslauf trekken jonge mannen verkleed als Krampus door de straten. Ze dragen indrukwekkende handgemaakte maskers, bontachtige kostuums en maken lawaai met bellen en kettingen om toeschouwers op een leuke, theatrale manier bang te maken. En een belangrijke tip: als je doet of je niet bang bent, zien ze je minder snel als slachtoffer 😉
Durf je een foto te nemen met een Krampus? Vergeet dan niet een belletje of een kleine donatie mee te nemen voor de deelnemers. Deze traditie toont respect voor het vakmanschap achter de kostuums en brengt volgens het volksgeloof geluk.
Krampus in Salzburg, Innsbruck en München
De Krampusnacht is tegenwoordig niet alleen een lokale traditie maar trekt toeristen en folklore-liefhebbers van over de hele wereld. Hoewel Krampus eeuwenoud is, heeft hij in de afgelopen jaren dus een ware comeback gemaakt.
Recent trokken indrukwekkende Krampuslopen door steden als München, Wenen, Salzburg en Innsbruck, waarbij duizenden toeschouwers zich verzamelden om dit spectaculaire winterevenement mee te maken. Ook is Krampus vaak te vinden op de sfeervolle kerstmarkten in deze steden, waar hij een bijzondere verschijning is die de winterse festiviteiten in de Alpen nog unieker maakt.
Speelfilm Krampus
Krampus komt ook regelmatig voor in de moderne popcultuur, zoals in horrorfilms en tv-shows. Ook buiten Europa is Krampus een bekend fenomeen geworden, bijvoorbeeld door de film Krampus (2015), een populaire Amerikaanse horrorfilm geregisseerd door Michael Dougherty. De film vertelt het verhaal van een familie die tijdens kerstmis wordt achtervolgd door Krampus, nadat de familie het kerstgevoel verliest na een flinke ruzie.
Video Krampusparade Wenen
Bekijk voor een goede indruk deze video van de Krampusparade in Wenen:
Ein Prosit… und: “Hüte dich vor dem Krampus!”