Oktoberfest bier heeft een rijke geschiedenis
De geschiedenis van het bier dat Oktoberfest bier genoemd mag worden voert terug naar München. Alle andere bieren die Oktoberfest bier brouwen, moeten bestempeld worden als “Oktoberfeststijl-bieren”.
Tijdens het Oktoberfest in München worden er zes verschillende bieren geschonken: Paulaner, Hofbräu, Augustiner, Löwenbrau, Hacker Pschorr en Spaten-Franziskanerbräu. Deze brouwerijen brouwen speciaalbier voor het Oktoberfest.
De prijs voor een Maβ (literpul) bier en welk Oktoberfestbier het beste is, wordt door “Wiesnkenners” ieder jaar weer opnieuw bediscussieerd.
Oktoberfest bier, festbier of Märzen?
Misschien goed om eerst even de verschillen uit te leggen tussen de termen Oktoberfestbier, Festbier en Märzen. Je ziet deze termen vaak door elkaar heen gebruikt worden, maar het zit zo: Märzen werd “vroeger” geschonken op het Oktoberfest.
Het was donker bier en vol van smaak. In 1990 werd het vervangen door Festbier, met een mooie gouden kleur en goed door te drinken. Oktoberfestbier refereert specifiek naar het bier dat geserveerd wordt op het Oktoberfest-terrein, de Wiesn. En Oktoberfest-bier is dus een Festbier-stijl. Daarentegen bestaat Märzen ook nog steeds, maar wel met een iets andere smaak. Got it? 
Terug in de geschiedenis
In 1810 werd het Oktoberfestbier voor het eerst geschonken. De Beierse brouwwet stond het alleen toe bier te brouwen tussen 29 september en 23 april. Vanwege het sudderen van het bier bestond er namelijk een vuurgevaar tijdens de zomer.
Naast ondergisting (het gist valt naar de bodem tijdens gisten) heeft het bier een temperatuur van 4-6 graden Celcius nodig voor gisting. Omdat iedereen natuurlijk ook bier wilde in de zomertijd, werd er “vooruit” gebrouwen.
Dit is hoe Märzen ontstond. Om de duurzaamheid te vergroten, werd het Märzen-bier zelfs bewust sterker gebrouwen. Dit bier werd verkocht tijdens feesten in de zomer en herfst. In 1876 vond Carl Linde de koeling uit, waardoor bier voortaan ook tijdens de zomermaanden gebrouwen kon worden.
Tot vandaag de dag wordt het bier vers en speciaal voor het Oktoberfest gebrouwen volgens het Reinheitsgebot.
Hoe smaakt Oktoberfest-bier?
Oktoberfestbier is voor iedereen (mannen én vrouwen) goed drinkbaar. Het smaakt aangenaam, kruidig en licht bitter. Dit heldere, unieke festivalbier met een ondergisting heeft een hoge stammwürze.
Een hoge Stammwürze
Stammwürze is Duits voor ‘wort’. Stammwürze is een meting die gebruikt wordt tijdens het brouwproces en de hoeveelheid extract (suiker, dextrine, proteinen, mineralen) in het wort aangeeft. Wort is de suikerrijke, waterige oplossing die een tussenproduct vormt in de bereiding van bier, whisky, jenever en andere alcoholische dranken op basis van granen.
Stammwürze is nauw gerelateerd aan zwaartekracht en wordt uitgedrukt als een gewichtspercentage. Om op het Oktoberfest geserveerd te mogen worden, moet het bier een minimum van 13,5% stammwürze hebben.
Door de moutige zoetheid en het lagere kooldioxidegehalte is het bier aangenaam te drinken, maar de hogere wort zorgt ook voor een hoger alcoholgehalte. Met 6,3 % alcohol biedt Hofbräu het sterktste bier aan. Hacker Pschorr biedt met 5,8 % het zwakste bier aan, maar alsnog bevat het meer alcohol dan gewone bieren.
Het Reinheitsgebot: de oudste warenwet ter wereld
De brouwerijen uit München hebben volgens de lange traditie ervaring in het brouwen van Oktoberfestbier en leven daarvoor strikt het Reinheitsgebot na. Dit zuiverheidsgebod (en tevens de oudste warenwet ter wereld) is een Duitse regeling die haar oorsprong vindt in Bayern, 1516. Volgens het Reinheitsgebot mocht bier alleen gemout graan, water en hop bevatten en het gebruik van kruiden en vruchten werd verboden.
Meer dan 1500 brouwerijen voldoen aan het Reinheitsgebot
De wet van 1993 (Biersteuergesetzt), die de eerdere verordeningen verving, is een enigszins uitgebreide versie van het Reinheitsgebot, die ook het gebruik van poeder of gemalen hop en hopextracten toestaat, evenals bijvoorbeeld PVPP-poeder. Voor bier van hoge gisting gelden dezelfde regels, met als toevoeging dat er een grotere verscheidenheid aan gemoute granen kan worden gebruikt, evenals pure suikers voor smaak en kleur.
De toepasselijkheid van de wet werd verder beperkt door een rechterlijke uitspraak in 2005, die de verkoop van bier met verschillende ingrediënten toestond zolang het niet als “bier” werd bestempeld. Je mag dus drank met allerlei toevoegingen brouwen, maar dan mag de benaming bier daarvoor niet worden gebruikt in Duitsland. Zo werd de wet een etiketteringsnorm.
Bier waarvan op het etiket aangegeven wordt dat het volgens het Reinheitsgebot is gebrouwen, moet volgens de wet ook daadwerkelijk aan dat voorschrift voldoen. In Duitsland voldoen meer dan 1500 brouwerijen aan dit voorschrift. In 2016 vierde Beieren de 500e verjaardag van het Reinheitsgebot.
Duits of Oktoberfest bier tappen op jouw feest?
Het komt niet vaak voor dat Oktoberfeesten in Nederland of België bier uit Beieren of München naar hun Oktoberfeest halen.
Organisatoren kiezen daarom vaak voor ander bier dat past bij het Oktoberfest, bijvoorbeeld Duits bier, een lokale brouwerij of bekend biermerk.
Meer weten over bier op jouw Oktoberfest? Wij vertellen je graag over de mogelijkheden. Ein Prosit!
